Stadswandeling Apeldoorn

Laatst gewijzigd: 22 september 2025

Dat Apeldoorn aan de rand van de Veluwe ligt en mede daarom een toeristische trekpleister is merkt u tijdens deze rolstoelvriendelijke route. Bijvoorbeeld aan het grote aantal terrassen langs de route. En: Apeldoorn heeft de langste winkelstraat van Nederland. Ook daar komt de route doorheen. Daarnaast zijn er een aantal bijzondere panden die herinneren aan de Jugendstil bouwstijl.

Vraagt u zich af waar de letters CODA voor staan? Het betekent Cultuur OnderDak Apeldoorn.

Het is onderweg mogelijk om op eigen gelegenheid een extra rondje te maken door het Oranjepark.

Praktische informatie

Dichtbij het startpunt zijn op de hoek met Roggestraat een aantal gehandicaptenparkeerplaatsen. Ook is er tegenover de ingang van het museum een parkeerplaats naast het terras van Het Stadscafé.
In Apeldoorn mag u gratis parkeren met de gemeentelijke of Europese parkeerkaart. Ook in parkeergarage Marktplein is parkeren gratis. Voor meer informatie kijkt u op Parkeren met de gehandicaptenparkeerkaart en op Parkeergarage Marktplein. Vanuit de garage bent u direct op de route.

Direct na de toegang van het CODA Museum is naast de balie een rolstoeltoegankelijk toilet (RT) waar u zonder museumbezoek terecht kunt. Ook is daar het CODA Café.

Er is vanaf NS station Apeldoorn een aanrijroute van 500m naar de route. Op het station is een RT en treft u Station Royaal aan. Van en naar het station komt u langs De Eetkamer en Brownies&downieS. Beide met RT.

Station en museum(café) zijn bereikbaar via een circa 25m lange helling van 5%.

De route gaat vooral door voetgangersgebied. Daarnaast rijdt u over brede trottoirs maar is het oppassen voor de naastgelegen fietspaden want er is geen afscheiding en voor de fietspaden zijn dezelfde tegels als voor de voetpaden gebruikt.
Voor de 108cm brede Prinsengang in de route is een omleiding. Volg hiervoor op uw gps Alt Apeldoorn. Het trottoir langs de 200m brede Paul Krugerstraat is te smal maar het is een rustige straat die vooral door fietsers gebruikt wordt; het is daarom geen probleem om over de weg te rijden.

Voor meer informatie over deze route kijkt u bij de Zonnebloem.

Start u bij het station dan gaat u vanaf het perron met de lift naar beneden. Neem rechts de lift naar uitgang Centrum. Buiten slaat u . Volg even verder de grijze steentjes. Kies de eerste afslag , STATIONSDWARSSTRAAT.

U passeert horecagelegenheid De Eetkamer; de tweede ingang is drempelvrij.

Houd op de splitsing en rij langs de kerk. U kruist via de zebra KALVERSTAAT en koerst tot straatnaambord Rosariumstraat. Ga naar de overkant. Passeer Brownies&downieS en rij verder langs deze kant van de straat, HOOFDSTRAAT. Bij de eerste kruising steekt u over tot pal na de brug. Sla , KANAALSTRAAT. Rij door tot de kruising met STATIONSSTRAAT. Lees verder bij nummer 3.

Parkeerde u in garage Marktplein dan komt u met de lift op het plein uit. Rij langs de fonteintjes naar de hoek van het witte gebouw, het stadhuis, en koers de straat ernaast in. Lees verder bij het laatste bolletje van nummer 3: 'Aan het eind slaat u ...'

1 U staat met uw rug naar de ingang van het CODA Museum.

• Sla .

Bij het terras van Het Stadscafé staat een beeld van Jan Hendrik Van Kinsbergen. Hij was een gevierd zeeheld. Nadat hij zich om gezondheidsredenen terugtrok wijdde hij zich aan liefdadigheid. Na zijn verhuizing naar Apeldoorn stichtte hij in 1799 een spinnerij en een weeshuis. Hij overleed in 1819 op de in die tijd zeldzaam hoge leeftijd van 84 jaar.

• Kruis NIEUWSTRAAT en ga KAPELSTRAAT in.
• Op de viersprong volgt u  HOOFDSTRAAT; vrijwel meteen komt u rechts langs een pand waar twee apen de wacht houden.
• Neem VAN KINSBERGENSTRAAT.
• Aan het eind slaat u en koerst naar de kruising.

Let op het infobord onderaan de gevel van het hoekpand. De leien zijn afkomstig van een afgebroken Rooms-katholieke kerk. Let ook op de versieringen hoog aan de gevel rechts waar u hierna langs komt.

2 U slaat .

• Volg KORENSTRAAT tot de ongelijke kruising.

Bijna aan het eind heeft huisnr. 3B vakwerk. Kijk op de kruising naar de gevel aan de overkant; met name naar de tekst.

Let op: hierna komt u door een steeg die 108cm breed is. Lukt dit niet dan gaat u op de bovengenoemde ongelijke kruising . Lees verder bij het op één na laatste bolletje van dit nummer: 'Rij tot vóór de brug...'

• Koers circa 50m tot direct na Het Oude Huis.
• Volg PRINSENGANG.

Ooit was PRINSENGANG het toegangspad over een begraafplaats naar de kerk die destijds op het RAADHUISPLEIN stond.

• U komt uit op RAADHUISPLEIN.
• Ga langs de buste van Willem I en op de T-splitsing , HOOFDSTRAAT, met aan weerszijden van de straat diverse Jugendstilpanden.
• Rij helemaal tot vóór de brug op de kruising met HOFSTRAAT en KANAALSTRAAT.

Let op: treinreizigers gaan en volgen HOOFDSTRAAT tot de kerk aan de linkerkant. Houd en aan het eind . U komt terug bij het station, eindpunt van deze route van de Zonnebloem.

• U stuurt  en rolt door tot de kruising met STATIONSSTRAAT.

3 Draai .

• Koers door tot bij de eerste kruising. Hier bent u opnieuw bij beek de Grift.

Waarschijnlijk ontstond deze beek in de veertiende eeuw. Oorspronkelijk dreef zij watermolens aan ten behoeve van het malen van graan. Later maakten de olie-industrie (met als grondstof steenkool) en koperindustrie waar koperen platen geslagen werden gebruik van de molens. Nog weer later gebruikten wasserijen het water.

Als u naar de overkant gaat ziet u witte door Tanja Smeets vervaardigde sculpturen: Lepelbeelden. De lepels hebben de vorm van een Chinese lepel en vangen regenwater op. Ga daarna terug naar deze kant van de straat.

• Vervolg STATIONSSTRAAT tot het marktplein.

Op weg naar het marktplein had u zicht op een brandtoren. Die kon de stad vanwege de bosrijke omgeving goed gebruiken. Tegenwoordig zijn het vaak drones die in de gaten houden of er ergens brand is.

De imposante markthal die u hier ziet bestaat pas sinds 2024. Hij is vrijwel geheel uit hout vervaardigd. De bijnaam ervan: vogelhuisje…

Even verder komt u langs het in 1993 geopende stadhuis. De meningen over de architectuur van dit gebouw zijn verdeeld… Van origine heeft Apeldoorn geen stadsrechten. Daarom is in documentatie vaak sprake van het gemeentehuis.

• Steek  het plein diagonaal over en ga de straat naast het stadhuis in.
• Aan het eind slaat u en direct , (KERKLAAN).

4 Koers tot het park aan de rechterkant.

Desgewenst maakt u een rondje door het park. Neem daarvoor de eerste ingang en verlaat het park via de volgende ingang aan deze straat. U bent dan recht tegenover PAUL KRUGERSTRAAT.

• Volg de rijweg van de eerste straat, PAUL KRUGERSTRAAT, tot de T-splitsing.
• Sla .

Het pand direct rechts heeft gebeeldhouwde hoofden boven de ramen. Dit was het woonhuis van de familie Röntgen. De Duitse Wilhelm Conrad Röntgen had een Nederlandse moeder. Hij woonde hier van zijn derde tot aan zijn twintigste. Zelf noemde hij de naar hem vernoemde röntgenstraling X-straling. Buiten Nederlands- en Duitstalige landen is de naam X-ray daarom gangbaar.

• U bent terug in het voetgangersgebied (HOOFDSTRAAT).
• Even verder koerst u naar het eind van het pleintje.
• Sla , steek de straat over en ga de straat naast bioscoop VUE in.
• Op de T-splitsing stuurt u en u stuurt ook op de eerste kruising.
• Rij terug naar de ingang van het CODA Museum, eindpunt van deze route van de Zonnebloem.